Relacja z wykładu Arata Isozaki w Krakowie

W sobotę 7 czerwca w krakowskim Muzeum Manggha odbył się wykład Arata Isozaki. Słynny architekt, pomimo swojego wieku (77 lat) okazał się znakomitym prelegentem. Przedstawił on zarys tradycyjnej architektury japońskiej na podstawie znanej cesarskiej willi Katsura w Kyoto powstałej w latach 1620-1658.

Arata Isozaki podczas wykładu zaprezentował pośrednio genezę swojej twórczości - wpływ Kenzo Tange na działania mistrza. Odnosił sie on także do wizyty Bruno Taut w Japonii, który po objęciu władzy przez nazistów w roku 1933 wyemigrował najpierw do Szwajcarii, a potem do Japonii. Swoją podróż po Kraju Wschodzącego Słońca zobrazował serią analiz tekstowo-rysunkowych (malarskich), które pokazują jak obcokrajowiec odbierał ówczesną Japonię. Jednym z ciekawszych odniesień podczas sobotniego spotkania było zdjęcie kartki pocztowej z ogrodem japońskim przesłanej przez Waltera Gropiusa do Le Corbusiera.

Sam Isozaki często nawiązywał do nauk pobranych u Kenzo Tange zarówno podczas studiów w Tokio, które rozpoczał w roku 1953, jak również podczas praktyki w biurze Tange zakończonej w roku 1963. Jednym z projektów realizowanych pod okiem starszego architekta był budynek ofiar Hiroshimy, który pomimo iż wykonany z betonu wyraźnie nawiązywał do głownego tematu wykładu czyli La Villa Imperiale - Willi cesarskiej w Kioto. Budynek Tange nazywany Centrum Pokoju łączył elementy architektury współczesnej ze wspomnianymi elementami japońskiej architektury tradycyjnej. Otworzył on dawnemu mistrzowi drogę do międzynarodowej kariery. Isozaki natomiast bardzo dobrze wspomina współpracę przy tym projekcie oraz całą praktykę u Kenzo Tange.

Podczas krakowskiego spotkania skoncentrował on się głównie na analizie zarówno willi cesarskiej jak i jej całego otoczenia wraz z dokładnym przedstawieniem spaceru po terenie ogrodu, sporej sadzawki oraz przynależnych budynków. Przy okazji tej prezentacji pokazywał serie zdjęć wykonane przez współpracującego z nim fotografa Yasuhiro Ishimoto oraz nawiązał do swojego projektu tradycyjnej willi japońskiej z 2002 roku. Na zakończenie wędrówki po terenie willi Isozaki koncentruje się na wnętrzu, które pokazuje właśnie na przykładzie fotografii Ishimoto. Isozaki wprowadził nas także w historyczne nawiązania do tradycyjnej architektury mieszkaniowej pokazując grafiki prezentujące dawną zabudowę japońską.

W drugiej części wykładu prelegentem był krakowski architekt Krzysztof Ingarden, który pierwszy raz publicznie zaprezentował konkursowy projekt Krakowskiego Centrum Kongresowego, które w najbliższych latach wzniesione zostanie tuż przy Rondzie Grunwaldzkim, tuż po przekątnej od Muzeum Manggha.

Spotkanie choć w terminie nietypowym, bo w sobotę o godzinie 11.00 przykuło uwagę wielu architektów i studentów oraz fantów architektury. Sala w Muzeum Manggha była maksymalnie wypełniona, co wyraźnie ucieszyło japońskiego gościa, który jeszcze tego samego dnia udał się w podróż powrotną do Japonii.

Arata Isozaki jest autorem Muzeum Manggha, którego otwarcie odbyło się 14 lat temu w listopadzie 1994 roku. Muzeum to przez wiele lat działało pod nazwą Centrum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha, by finalnie w roku ubiegłym przekształcić się w Muzeum Manggha. Poza działalnością wystawowo-muzealną odbywa się tu wiele innych wydarzeń - znane architektoniczne wykłady, wiele koncertów, oraz prężnie działa szkoła jezykowa, biblioteka japońska, szkoła kaligrafii - shodo oraz warsztaty parzenia herbaty i wiele innych kursów oraz ciekawych inicjatyw. Strona Internetowa Manggha > > >

Arata Isozaki - idea budynku

Poznałem Andrzeja Wajdę w Tokio w 1987 roku, kiedy dowiedziałem się o jego idei wybudowania w Krakowie "centrum japońskiego". Historia jego długoletniej fascynacji sztuką japońską pozwoliła mi zrozumieć tajemnicę stałego, silnego wpływu filmów Andrzeja Wajdy na nas, Japończyków, mimo wielkiej odległości - dosłownie i w przenośni - jaka dzieli nasze kraje.

Rok później odwiedziłem po raz pierwszy Kraków, aby wybrać miejsce pod przyszłą budowę. Zdecydowaliśmy wówczas wspólnie, że najlepszą lokalizacją jest ta naprzeciw zamku wawelskiego, po drugiej stronie Wisły, pozwalająca włączyć widok monumentalnego wzgórza Wawelu w architektoniczną kompozycję Centrum. Ponieważ miejsce to widać dobrze ze wzgórza, starałem się przyszłą budowlę wkomponować w meandry Wisły, tak by nie zakłócić trwającej od dawien dawna szczególnej atmosfery tej przestrzeni. Konstrukcję dachu tworzy kilka przecinających się fal spływających jakby z biegiem rzeki. Ściany wykończone są wydobywanym w Polsce piaskowcem, we wnętrzu zaś, zgodnie z miejscową tradycją, użyłem cegły i drewnianych konstrukcji. Pragnąłem, aby ten budynek zapuścił korzenie w polskiej ziemi podobnie jak sztuka japońska, która zadomowiła się tu dzięki kolekcji Jasieńskiego.

Arata Isozaki architekt
autor projektu Centrum Manggha

Na zdjęciach poniżej widzimy mistrza architekta Arata Isozaki wraz z architektem Krzysztofem Ingardenem, który współpracował przy projekcie Manggha. Teraz przy projekcie centrum kongresowego obaj architekci współpracują ponownie. Na zdjęciach widzimy także Andrzeja Wajdę oraz Krystynę Zachwatowicz, bez których pomysłowości i samozaparcia Krakowska Manggha nigdy by nie powstała. Książkę architektoniczną wydaną przez Manggha wręcza dyrektor Manggha Bogna Dziechciaruk-Maj. Autorem zdjęć jest arch. Kazimierz Kwasek, Portal W-A.pl.

Po kliknięciu na fotografię - powiększenie